साक्षात्कार

कृष्ण कोपोनि ज्यासी मारी । तो पावे ब्रह्म साक्षात्कारी ।
मा कृपेने उपदेशु करी । तो कैशापरी न पवेल ।।
आपल्या देशात राक्षसांना मारण्यासाठी भवानी, काली, दुर्गा मातेचा अवतार झाल्याच्या कथा सांगितल्या जातात. दृष्ट दुर्जनांना मारण्यासाठी ही देवी अवतार घेत असते. या राक्षसांना मृत्यू समयी या देवीचा साक्षात्कार होतो. अनेक दुर्जन दुष्ट व्यक्तींनी साक्षात्कारानंतर सत्कर्मे केल्याची उदाहरणे आहेत. वाल्हा कोळीचा वाल्मीकी झाला. नंतर त्यांची देवळे, समाधी बांधण्यात आली. हीच आपली संस्कृती आहे. म्हणूनच अफजलखानाची समाधी छत्रपती शिवरायांनी बांधली. छत्रपतींचा तो नृसिंह अवतारच होता. अशी अनेक उदाहरणे सांगता येण्यासारखी आहेत. आपणास तर भगवंत आपल्या कृपेने उपदेश करत आहेत. मग आपणास का भगवंताचा का साक्षात्कार होणार नाही. यावर विश्‍वास ठेवायला हवा. साक्षात्कारासाठी आपले अवधान महत्त्वाचे आहे. सर्व विश्‍वात भगवंताचा वास आहे. असा अनुभव यायला हवा. ब्रह्म सर्वांमध्ये आहे. सर्वांमध्ये भगवंताचा वास आहे. कर्मामुळे प्रत्येकजण विभागला गेला आहे. समाजात सुख शांती नांदावी यासाठी निर्माण केलेली रचना आहे. सध्या जगात अत्याचाराचे प्रमाण वाढले आहे. दृष्कृते करणाऱ्यांची संख्या झपाट्याने वाढत आहे. अशा या बिकट काळात भगवंत कोणत्या ना कोणत्या रूपाने तुम्हाला मदत करतो. ही मदत भगवंताची आहे अशी अनुभूती यायला हवी. स्वतःमध्येही भगवंत आहे याची प्रचिती जेव्हा येईल तेव्हा आपणातील मीपणा दूर होईल. तो दूर होणे आवश्‍यक आहे.
राजेंद्र घोरपडे, पुणे