Monday, November 16, 2020

सिंह राशीतून होणारा उल्का वर्षाव पाहण्याची संधी : डाॅ. राजीव व्हटकर

 


सिंह राशीतून होणारा उल्का वर्षाव पाहण्याची संधी

दरवर्षी प्रमाणे यावर्षीही सिंह राशीतून  होणारा उल्का वर्षाव पाहण्याची संधी ३० नोव्हेंबर मिळणार आहे.  मंगळवारी ( ता. १७ ) आणि बुधवारी (ता. १८) रात्री सर्वाधिक उल्कावर्षाव अनुभवण्याची मिळणार आहे. त्यामुळे आजची रात्र अवकाश संशोधक आणि नागरिकांसाठी पर्वणीची ठरणार आहे, अशी माहिती पन्हाळा येथील शिवाजी विद्यापीठाच्या अवकाश संशोधन केंद्राचे समन्वयक डॉ. राजीव व्हटकर यांनी दिली आहे.

श्री. व्हटकर म्हणाले, टेम्पल-टटल धूमकेतूने सोडलेल्या धुळीकानाच्या पट्ट्यातून जेव्हा पृथ्वी जाते तेव्हा हे धुळीचे कण पृथ्वीच्या वातावरणामध्ये प्रवेश करतात. पृथ्वीपासून १२० ते ८० किलोमीटरच्या दरम्यान वातावरणातील हवेच्या बरोबर झालेल्या घर्षणामुळे त्यांचे ज्वलन होते, त्यावेळीच त्यांचा वेग ताशी ११ ते ७२ किमी प्रति सेकंद इतका असतो. साधारणपणे  १० ते १५ सेकंदापर्यंत ह्या उल्का जमिनीच्या दिशेने येताना आपल्याला दिसतात. त्यानंतर त्यांचे राखेत रूपांतर होते. त्यातील काही मोठ्या आकाराच्या उल्का संपूर्णपणे न जळता जमिनीपर्यंत पोहोचतात.  

श्री. व्हटकर पुढे म्हणाले, हा उल्कावर्षाव पाहण्यासाठी कोणत्याही प्रकारच्या उपकरणांची आवश्यकता नाही. हा उल्कावर्षाव साध्या डोळ्यांनी पाहता येईल. हा उल्कावर्षाव पाहण्यासाठी निरभ्र आकाश, सिंह राशी ओळखण्यासाठी आकाश नकाशा व सहनशीलतेची गरज आहे. सर्वप्रथम शहरातील कृत्रिम प्रकाशापासून दूर व उंच ठिकाण निवडावे जेणेकरून स्वच्छ आणि संपूर्ण आकाश दिसेल. शक्यतो एखाद्या उंच इमारतीच्या छतावरुन निरीक्षण करावे. हा उल्कावर्षाव पाहण्यासाठी काही तास लागणार असल्याने बसण्यासाठी खुर्ची किंवा झोपून निरीक्षण करण्यासाठी चटई इत्यादींचा उपयोग करावा. आकाश नकाशाच्या साहाय्याने सिंह राशी ओळखून त्या दिशेने निरीक्षण करत राहावे. तासाला साधारणपणे १५ उल्का सिंह राशीच्यामधुन बाहेर पडताना दिसतील. सूर्य मावळल्यापासून ते पहाटे सूर्योदयापर्यंत हा उल्कावर्षाव ३० नोव्हेंबरपर्यंत पाहता येईल, असेही श्री. व्हटकर म्हणाले. 

No comments:

Post a Comment